نقش تاثیر فرهنگ سازمان بر عملکرد HSE سازمان ( مطالعه موردی : شرکت پارس خودرو )
نقش تاثیر فرهنگ سازمان بر عملکرد HSE سازمان (مطالعه موردی: شرکت پارس خودرو)
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد M.A
( مدیریت صنعتی گرایش تولید )
موضوع :
نقش تاثیر فرهنگ سازمان بر عملکرد HSE سازمان (مطالعه موردی: شرکت پارس خودرو)
استاد راهنما: دکتر اصغر مشبکی
استاد مشاور: دکتر نادر محقق
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ………………………………………………………………………………………………………………… 1
فصل اول :كليات تحقیق…………………………………………………………………………………………. 2
1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3
1-2- بیان مسأله پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………. 4
1-3- ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 7
1-4- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………… 8
1-5- سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 9
1-6- فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………… 9
1-7- تعریف مفاهیم و واژه ها…………………………………………………………………………………………………………………. 10
1-8- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
1-9- قلمرو مکاني و زماني تحقيق………………………………………………………………………………………………………….. 12
فصل دوم : ادبیات پژوهش………………………………………………………………………………………. 13
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14
2-1- مبانی نظری پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………… 14
2-1-1- مفهوم فرهنگ …………………………………………………………………………………………………………………………. 14
2-1-2- مفهوم سازمان…………………………………………………………………………………………………………………………….. 16
2-1-3- فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………. 17
2-1-4- انواع فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………… 18
2-1-5- ابعاد فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………… 21
2-1-6- سطوح فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-1-7- نقش و اهمیت فرهنگ سازمانی ……………………………………………………………………………………………… 25
2-1-8- تغییر فرهنگ سازمانی و روش های آن…………………………………………………………………………………… 27
2-1-9- فرهنگ و اثربخشی سازمانی……………………………………………………………………………………………………. 28
2-1-10- فرهنگ سالم و فرهنگ بیمار…………………………………………………………………………………………………. 29
2-2- تاریخچه ، اهمیت و روند پیدایش ایمنی و بهداشت و محیط زیست در جهان و ایران………….. 31
2-2-1- عملکرد HSE سازمان…………………………………………………………………………………………………………….. 33
2-2-2- تعریف عملکرد……………………………………………………………………………………………………………………………. 33
2-2- 3 – عوامل موثر بر عملکرد…………………………………………………………………………………………………………… 35
2-2-4 – تعریف ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………………………………………….. 36
2-2-5- ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………………………….. 37
2-2-6- اهداف ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………………………………………………….. 38
2-2-7- معرفی سیستم مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست (HSE-MS )………………………… 38
2-2-7-1- عناصر اصلی نظام مدیریتHSE………………………………………………………………………………………… 39
2-3- فرهنگ سازمانی و رابطه آن با عملکرد HSE…………………………………………………………………………….. 44
2-3-1- فرهنگ HSE و فرهنگ ایمنی………………………………………………………………………………………………. 45
2-3-2- پیاده سازی فرهنگ HSE……………………………………………………………………………………………………….. 47
2-3-3- اهمیت تأثیر فرهنگ سازمانی در عملکرد HSE سازمان……………………………………………………. 48
2-4- مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 50
2-5- مروری بر مطالعات گذشته…………………………………………………………………………………………………………….. 51
2-5-1- مطالعات انجام شده داخلی……………………………………………………………………………………………………….. 51
2-5-2- مطالعات انجام شده خارجی……………………………………………………………………………………………………… 54
فصل سوم : روش تحقیق ……………………………………………………………………………………….. 56
3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 57
3-2- نوع پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 57
3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57
3-4- تعیین حجم نمونه ………………………………………………………………………………………………………………………… 58
3-5- روش گردآوری داده ………………………………………………………………………………………………………………………. 59
3-6- ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………….. 59
3-7- روایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 61
3-8- پایایی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………. 61
3-9- روش های تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………. 63
الف ) آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………………………… 63
ب ) آمار استنباطی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
3-9-1- تحلیل عاملی تأییدی ………………………………………………………………………………………………………………… 64
3-9-2- مدل معادلات ساختاری ………………………………………………………………………………………………………….. 65
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………. 67
4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 68
4-2- آمار توصیفی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
4-2-1- سن …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
4-2-2- تحصیلات …………………………………………………………………………………………………………………………………… 70
4-2-3- تأهل …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71
4-2-4- سابقه کار …………………………………………………………………………………………………………………………………… 72
4-2-5- محل فعالیت……………………………………………………………………………………………………………………………….. 73
4-2-6- پست سازمانی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 74
4-3- آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 75
4-3-1- آزمون نرمال بودن داده ها ……………………………………………………………………………………………………….. 75
4-3-2- ضریب همبستگی بین متغییرهای پژوهش …………………………………………………………………………… 76
4-3-3- ارزیابی بخش اندازه گیری مدل ………………………………………………………………………………………………. 77
4-3-4- مدل سازی معادلات ساختاری ………………………………………………………………………………………………… 80
4-4- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 88
فصل پنجم : جمع بندی ، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات …………………………………………………………. 90
5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91
5-2- نتایج توصیف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………… 91
5-3- تفسیر نتایج استنباطی تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 92
5-3- 1- بحث و تفسیر فرضیات ……………………………………………………………………………………………………………. 92
5-3- 2- مقایسه نتایج با پژوهش های پیشین………………………………………………………………………………………. 98
5-4- محدودیت های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………… 99
5-5- پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 99
5-5- 1-پیشنهادات بر مبنای یافته های تحقیق (پیشنهادات کاربردی) …………………………………………….. 99
5-5- 2-پیشنهادات برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………………… 102
پیوست 1 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104
پیوست 2 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105
منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107
چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 115
فهرست جداول ، نمودارها و اشکال
جدول ( 3 -1 ) : جامعه آماری شرکت مورد مطالعه و حجم نمونه آن……………………………………………….. 58
جدول 3- 2 : نمره دهي به پرسش‌ها در طيف ليكرت……………………………………………………… 60
جدول( 3-3) نتایج آزمون آلفای کرونباخ………………………………………………………………………………………………… 62
جدول 4-1: توصيف نمونه مورد مطالعه بر حسب سن…………………………………………………………………………. 69
جدول 4-2: توزيع فراواني مربوط به تحصیلات پاسخ دهندگان…………………………………………………………… 70
جدول 4-3: توزيع فراواني مربوط به وضعیت تأهل پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 71
جدول 4-4: توزیع نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه خدمت…………………………………………………………….. 72
جدول (4-5) توزیع فراوانی مربوط به محل فعالیت پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 73
جدول 4-6 توزیع فراوانی مربوط به پست سازمانی پاسخ دهندگان……………………………………………………… 74
جدول 4-7 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق……………………………………………………. 75
جدول 4-8 ماتریس همبستگی بین متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………. 76
جدول 4-9 شاخص های برازش مدل مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………. 84
جدول 4-10 ضرایب مسیر، آماره¬ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: عملکرد HSE سازمان)……. 85
جدول 4-11، شاخص های برازش مدل مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………… 87
جدول 4-12 ضرایب مسیر، آماره¬ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: عملکرد HSE سازمان)……. 88
نمودار 2-1 سطوح سازمانی.……………………………………………………………………………………….. 22
نمودار (2-2 ) : مدل فرهنگ سازمانی استیفن رابینز……………………………………………………………………………. 48
نمودار 4-1: نمودار ستونی مربوط به فراواني سن پاسخ دهندگان……………………………………………………….. 69
نمودار 4-2: نمودار ستونی مربوط به فراواني تحصیلات پاسخ دهندگان……………………………………………… 70
نمودار 4-3: نمودار ستونی مربوط به فراواني وضعیت تأهل پاسخ دهندگان………………………………………. 71
نمودار 4-4: تفکیک گروه مورد مطالعه بر حسب سابقه خدمت……………………………………………………………. 72
نمودار 4-5 نمودار ستونی مربوط به محل فعالیت پاسخ دهندگان………………………………………………………. 73
نمودار 4-6 نمودار ستونی مربوط به فراوانی پست سازمانی پاسخ دهندگان……………………………………….. 74
شکل (2-1) : مراحل اصلی مدیریت خطرات………………………………………………………………………………………….. 41
شکل ( 2-2 ) : شمای کلی سیستم مدیریت HSE…………………………………………………………………………….. 43
شکل 2-3 مدل پیشنهادی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 50
شکل 4-1 مدل تحلیل عاملی تاییدی فرهنگ سازمانی (تخمین استاندارد)……………………………………….. 77
شکل 4-2 مدل تحلیل عاملی تاییدی فرهنگ سازمانی (معناداری ضرایب)………………………………………… 78
شکل 4-3 مدل تحلیل عاملی تاییدی متغیر عملکرد HSE (تخمین استاندارد)……………………………….. 78
شکل 4-4 مدل تحلیل عاملی تاییدی متغیر عملکرد HSE (معناداری ضرایب)……………………………….. 80
شکل 4-5 مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (تخمین استاندارد)…………………………….. 84
شکل 4-6مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (معناداری ضرایب)……………………………….. 84
شکل 4-7 مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (تخمین استاندارد)…………………………….. 86
شکل 4-8 مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (معناداری ضرایب)……………………………… 86
رابطه (3-1 ) کوکران………………………………………………………………………………………………………………………………. 58
رابطه (3-2 ) مقدار ضريب آلفای کرونباخ ……………………………………………………………………………………………..61