نقش تاثیر فرهنگ سازمان بر عملکرد HSE سازمان (مطالعه موردی: شرکت پارس خودرو)

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد M.A

(مدیریت صنعتی  گرایش تولید)

موضوع :

نقش تاثیر فرهنگ سازمان بر عملکرد HSE سازمان (مطالعه موردی: شرکت پارس خودرو)

استاد راهنما: دکتر اصغر مشبکی

 استاد مشاور: دکتر نادر محقق

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                          صفحه

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………… 1

فصل اول :كليات تحقیق…………………………………………………………………………………………. 2

1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2- بیان مسأله پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-3- ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-4- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-5- سوالات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………. 9

1-6- فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-7- تعریف مفاهیم و واژه ها…………………………………………………………………………………………………………………. 10

1-8- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11

1-9- قلمرو مکاني و زماني تحقيق………………………………………………………………………………………………………….. 12

 

فصل دوم : ادبیات پژوهش………………………………………………………………………………………. 13

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14

2-1- مبانی نظری پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………… 14

2-1-1-  مفهوم فرهنگ …………………………………………………………………………………………………………………………. 14

2-1-2- مفهوم سازمان…………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-1-3- فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………. 17

2-1-4- انواع فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………… 18

2-1-5- ابعاد فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………………… 21

2-1-6- سطوح فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………………….. 22

2-1-7- نقش و اهمیت فرهنگ سازمانی ……………………………………………………………………………………………… 25

2-1-8- تغییر فرهنگ سازمانی و روش های آن…………………………………………………………………………………… 27

2-1-9-  فرهنگ و اثربخشی سازمانی……………………………………………………………………………………………………. 28

2-1-10- فرهنگ سالم و فرهنگ بیمار…………………………………………………………………………………………………. 29

2-2-  تاریخچه ، اهمیت و روند پیدایش ایمنی و بهداشت و محیط زیست در جهان و ایران………….. 31

2-2-1-  عملکرد HSE سازمان…………………………………………………………………………………………………………….. 33

2-2-2- تعریف عملکرد……………………………………………………………………………………………………………………………. 33

2-2- 3 – عوامل موثر بر عملکرد…………………………………………………………………………………………………………… 35

2-2-4 – تعریف ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………………………………………….. 36

2-2-5- ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد…………………………………………………………………………………………….. 37

2-2-6- اهداف ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………………………………………………….. 38

2-2-7- معرفی سیستم مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست (HSE-MS  )………………………… 38

2-2-7-1- عناصر اصلی نظام مدیریتHSE………………………………………………………………………………………… 39

2-3- فرهنگ سازمانی و رابطه آن با عملکرد HSE…………………………………………………………………………….. 44

2-3-1- فرهنگ HSE و فرهنگ ایمنی………………………………………………………………………………………………. 45

2-3-2- پیاده سازی فرهنگ HSE……………………………………………………………………………………………………….. 47

2-3-3- اهمیت تأثیر فرهنگ سازمانی در عملکرد  HSE سازمان……………………………………………………. 48

2-4- مدل مفهومی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 50

2-5- مروری بر مطالعات گذشته…………………………………………………………………………………………………………….. 51

2-5-1- مطالعات انجام شده داخلی……………………………………………………………………………………………………….. 51

2-5-2- مطالعات انجام شده خارجی……………………………………………………………………………………………………… 54

 

فصل سوم : روش تحقیق ……………………………………………………………………………………….. 56

3-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 57

3-2- نوع پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 57

3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

3-4- تعیین حجم نمونه ………………………………………………………………………………………………………………………… 58

3-5- روش گردآوری داده ………………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-6- ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………….. 59

3-7- روایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 61

3-8- پایایی پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………………………………. 61

3-9- روش های تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………………………. 63

الف ) آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………………………………………… 63

ب ) آمار استنباطی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 63

3-9-1- تحلیل عاملی تأییدی ………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-9-2- مدل معادلات ساختاری  ………………………………………………………………………………………………………….. 65

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………. 67

4-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 68

4-2- آمار توصیفی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68

4-2-1- سن …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69

4-2-2- تحصیلات …………………………………………………………………………………………………………………………………… 70

4-2-3- تأهل …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

4-2-4- سابقه کار …………………………………………………………………………………………………………………………………… 72

4-2-5- محل فعالیت……………………………………………………………………………………………………………………………….. 73

4-2-6- پست سازمانی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 74

4-3- آمار استنباطی ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

4-3-1- آزمون نرمال بودن داده ها ……………………………………………………………………………………………………….. 75

4-3-2- ضریب همبستگی بین متغییرهای پژوهش …………………………………………………………………………… 76

4-3-3- ارزیابی بخش اندازه گیری مدل ………………………………………………………………………………………………. 77

4-3-4- مدل سازی معادلات ساختاری ………………………………………………………………………………………………… 80

4-4- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 88

فصل پنجم : جمع بندی ، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات ………………………………………………………….  90

5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

5-2- نتایج توصیف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………… 91

5-3- تفسیر نتایج استنباطی تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 92

5-3- 1- بحث و تفسیر فرضیات ……………………………………………………………………………………………………………. 92

5-3- 2- مقایسه نتایج با پژوهش های پیشین………………………………………………………………………………………. 98

5-4- محدودیت های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………… 99

5-5- پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 99

5-5- 1-پیشنهادات بر مبنای یافته های تحقیق (پیشنهادات کاربردی) …………………………………………….. 99

5-5- 2-پیشنهادات  برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………………… 102

پیوست 1 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 104

پیوست 2 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 105

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 107

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 115

 

 

فهرست جداول ، نمودارها و اشکال

 

جدول ( 3 -1 ) : جامعه آماری شرکت مورد مطالعه و حجم نمونه آن……………………………………………….. 58

جدول 3- 2 :  نمره دهي به پرسش‌ها در طيف ليكرت……………………………………………………… 60

جدول( 3-3) نتایج آزمون آلفای کرونباخ………………………………………………………………………………………………… 62

جدول 4-1: توصيف نمونه مورد مطالعه بر حسب سن…………………………………………………………………………. 69

جدول 4-2: توزيع فراواني مربوط به تحصیلات پاسخ دهندگان…………………………………………………………… 70

جدول 4-3: توزيع فراواني مربوط به وضعیت تأهل پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 71

جدول 4-4: توزیع نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه خدمت…………………………………………………………….. 72

جدول (4-5) توزیع فراوانی مربوط به محل فعالیت پاسخ دهندگان…………………………………………………….. 73

جدول 4-6 توزیع فراوانی مربوط به پست سازمانی پاسخ دهندگان……………………………………………………… 74

جدول 4-7 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق……………………………………………………. 75

جدول 4-8 ماتریس همبستگی بین متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………. 76

جدول 4-9 شاخص های برازش مدل مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………. 84

جدول 4-10 ضرایب مسیر، آماره¬ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: عملکرد HSE سازمان)……. 85

جدول 4-11، شاخص های برازش مدل مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………… 87

جدول 4-12 ضرایب مسیر، آماره¬ی t و ضریب تعیین (متغیر وابسته: عملکرد HSE سازمان)……. 88

نمودار 2-1 سطوح سازمانی.……………………………………………………………………………………….. 22

نمودار (2-2 ) : مدل فرهنگ سازمانی استیفن رابینز……………………………………………………………………………. 48

نمودار 4-1: نمودار ستونی مربوط به فراواني سن پاسخ دهندگان……………………………………………………….. 69

نمودار 4-2: نمودار ستونی مربوط به فراواني تحصیلات پاسخ دهندگان……………………………………………… 70

نمودار 4-3: نمودار ستونی مربوط به فراواني وضعیت تأهل پاسخ دهندگان………………………………………. 71

نمودار 4-4: تفکیک گروه مورد مطالعه بر حسب سابقه خدمت……………………………………………………………. 72

نمودار 4-5 نمودار ستونی مربوط به محل فعالیت پاسخ دهندگان………………………………………………………. 73

نمودار 4-6 نمودار ستونی مربوط به فراوانی پست سازمانی پاسخ دهندگان……………………………………….. 74

شکل (2-1) : مراحل اصلی مدیریت خطرات………………………………………………………………………………………….. 41

شکل ( 2-2 ) : شمای کلی سیستم مدیریت HSE…………………………………………………………………………….. 43

شکل 2-3 مدل پیشنهادی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 50

شکل 4-1 مدل تحلیل عاملی تاییدی فرهنگ سازمانی (تخمین استاندارد)……………………………………….. 77

شکل 4-2 مدل تحلیل عاملی تاییدی فرهنگ سازمانی (معناداری ضرایب)………………………………………… 78

شکل 4-3 مدل تحلیل عاملی تاییدی متغیر عملکرد HSE (تخمین استاندارد)……………………………….. 78

شکل 4-4 مدل تحلیل عاملی تاییدی متغیر عملکرد HSE (معناداری ضرایب)……………………………….. 80

شکل 4-5 مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (تخمین استاندارد)…………………………….. 84

شکل 4-6مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (معناداری ضرایب)……………………………….. 84

شکل 4-7 مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (تخمین استاندارد)…………………………….. 86

شکل 4-8 مدلسازی معادلات ساختاری مدل مفهومی تحقیق (معناداری ضرایب)……………………………… 86

رابطه  (3-1 ) کوکران………………………………………………………………………………………………………………………………. 58

رابطه  (3-2 ) مقدار ضريب آلفای کرونباخ ……………………………………………………………………………………………..61