معرفی رشته روان­شناسی (کد 2150) در مقطع دکتری:

روان­شناسی یکی از رشته ­های پرطرفدار هم در مقطع ارشد و هم در مقطع دکتری است. رشته روان­شناسی در مقطع دکتری دارای سه گرایش متفاوت می ­باشد: روان­شناسی بالینی، روان­شناسی سلامت و روان­شناسی (بدون گرایش).

تمرکز اصلی روان­شناسی بالینی بر حل مشکلات و اختلالات روان­شناختی می­ باشد. در میان سایر گرایش­ های روانشناسی، گرایش سلامت جدیدتر بوده و تا به امروز فقط در مقطع دکتری دانشجو پذیرفته است.

روانشناسی سلامت یک گرایش کاملاً تخصصی است که در تمام سطوح پیشگیری از بیماری ­ها و در هنگام ابتلا، پروتکل ­های تعریف شده، می­ تواند به بهبود وضعیت روانی و جسمانی افراد کمک کند.

گسترش دنیای مدرن و بالطبع استرس ­های جدید، فشار روانی زیادی به انسان امروزی وارد می ­کند. روانشناس سلامت علاوه بر کمک به بیماران جسمانی، می ­تواند به مراقبان آن ها که تحت فشار روانی قرار دارند، کمک کند.

برای کادر درمان، روانشناس سلامت، می ­تواند به آن ها خدماتی در جهت حفظ تعادل روانی و بهبود کیفیت زندگی ارائه نماید. در حقیقت

در تمامی حوزه­ های ارتباط جسم و روان کمک ­کننده و راه ­گشاست.

روان­شناسی سلامت، ارتباط بین عوامل روان­شناختی و سلامت و بیماری جسمی را مورد مطالعه قرار می­دهد و روان­شناسی (بدون گرایش) بیشتر به جنبه­ های نظری روان­شناسی می ­پردازد. البته تعداد اندکی از دانشگاه­ ها گرایش ­های روان­شناسی بالینی و روان­شناسی سلامت را ارائه می ­دهند و در اکثر دانشگاه­ ها، روان­شناسی (بدون گرایش) ارائه می ­گردد. با این حال، مواد امتحانی و ضرایب دروس در کنکور برای همه گرایش­ ها یکسان است. فارغ­ التحصیلان رشته ­های روان­شناسی، مشاوره، علوم تربیتی (در تمامی گرایش ­ها)، بهداشت و درمان و توان بخشی می­توانند در کنکور دکترای این رشته شرکت کنند. طول مدت تحصیل در دکترای روان­شناسی 5 سال است، با این حال می ­توان این دوره را در مدت زمان کوتاه­ تری نیز سپری کرد.

هدف از تحصیل رشته روان­شناسی (کد 2150) در مقطع دکتری:

هدف از تحصیل در رشته روان­شناسی در مقطع دکتری، همانند مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، درک و فهم جنبه­ های نظری و کاربردی روان­شناسی به منظور حل و فصل مشکلات و اختلالات روان­شناختی، شناخت بیشتر انسان و کمک به بهبود کیفیت زندگی، چه در بیماران و چه مراقبان آن ها می ­باشد. جهت­گیری خاص این هدف، همان­گونه که در معرفی رشته روان­شناسی در بالا نیز گفته شد، به گرایش مربوطه بستگی دارد. البته در مقطع دکتری روان­شناسی همانند سایر رشته ­های دانشگاهی، پژوهش نقش برجسته ­ای دارد. بخش اعظم مقطع دکتری به کارهای پژوهشی در رابطه با انجام رساله و نگارش مقالات علمی مربوط می­شود؛ بنابراین از دانشجویان این مقطع انتظار می­رود که به پژوهش علاقه نشان دهند و از توانایی کافی برای انجام پژوهش برخوردار باشند.

آینده شغلی و بازار کار مربوط به فارغ­التحصیلان رشته روان­شناسی (کد 2150) در مقطع دکتری (اعم از شغل ­های دولتی، خصوصی و اجرایی):

بیشتر افرادی که به رشته روان­شناسی وارد می­ شوند درصدد انجام فعالیت ­های بالینی و معالجه افراد مبتلا به اختلالات روان­شناختی هستند. این افراد می­ توانند در درمانگاه­ ها و کلینیک­ های روان­شناسی استخدام شوند یا خود اقدام به تأسیس کلینیک نمایند. با این حال، بازار کار روان­شناسی هر روز در حال گسترده­ تر شدن است و عرصه­ های جدیدی پیش روی روان­شناسان گشوده می­شود. فارغ­ التحصیلان روان­شناسی می ­توانند در مدارس، زندان­ ها، بیمارستان­ ها، مراکز بهزیستی و مراکز بهداشت روانی و جسمی مشغول به کار شوند. همچنین آن­ ها می ­توانند در مراکز تحقیقات مشغول به انجام پژوهش شوند یا به عنوان هیئت علمی در مراکز آموزشی استخدام گردند.

در رابطه با گرایش روانشناسی سلامت متأسفانه هنوز مشکلاتی در زمینه تعریف دقیق وظیفه روانشناس سلامت در بیمارستان­ ها وجود دارد، لکن نیاز به حضور آنها به شدت احساس می ­شود اما کلینیک­ هایی که در خصوص ناباروری، سالمندان، استرس، اعتیاد، دیابت، سرطان و سایر بیماری­ های جسمی و مزمن فعالیت دارند، می ­توانند از این متخصصان بهره مند شوند.

توضیحی در رابطه با تعداد کل واحدهایی که در مقطع دکتری رشته روان­شناسی (کد 2150) باید گذرانده شود (واحدهای تئوری و دوره مربوط به انجام رساله):

تعداد کل واحدها در مقطع دکترای رشته روانشناسی تا حدودی به گرایش و همچنین دانشگاه محل تحصیل بستگی دارد؛ اما می ­توان گفت که تعداد کل واحدها 36 واحد است. از میان این واحدها، 18 واحد شامل واحدهای نظری و عملی­ می­ شود که دانشجو موظف است در کلاس حضور یابد. برخی از دانشگاه ­ها این واحدها را در طول سه ترم ارائه می ­دهند و برخی دیگر از دانشگاه ­ها، این واحدها را به صورت فشرده ­تر و در طول 2 ترم ارائه می ­نمایند. پس از گذراندن 18 واحد، امتحان جامع برگزار می­ گردد. همچنین 18 واحد باقیمانده مربوط به رساله دکتری است. بعد از آزمون جامع، دانشجو در خصوص رساله دکتری خود اقدام می­کند.

نام دروس تئوری که عموماً دانشجو در مقطع دکتری رشته روان­شناسی (کد 2150) می ­گذراند:

البته این موضوع به گرایش بستگی دارد و بعضی از دانشگاه­ ها به صلاحدید خود، ممکن است دروس خاصی را ارائه کنند. با این حال دروسی که معمولاً در بیشتر دانشگاه­ ها ارائه می ­شود شامل موارد زیر است:

آمار استنباطی
روش تحقیق
آسیب ­شناسی روانی
پسیکوفارماکولوژی
روانشناسی شخصیت و روانشناسی رشد
دروس ارائه شده گرایش روانشناسی سلامت در زیر آورده شده است:

استرس، روش ­های تحقیق در روانشناسی سلامت، روانشناسی سلامت، سازگاری با بیماری ­های مزمن، سایکونوروایمونولوژی، سالمندی و سلامت، اعتیاد، مداخله ­روانی در درمان بیماری­ ها و کارورزی در روانشناسی سلامت.

برخی از دروس ارائه شده گرایش روانشناسی بالینی در زیر آورده شده است:

اصول اخلاقی و قوانین حرفه ای در روانشناسی بالینی، مسائل جدید در بهداشت روانی و روان شناختی تندرستی، نوروسایکولوژی پیشرفته در روانشناسی بالینی، درمان های پیشرفته فیزیکی و دارویی در بیماری های روانی.