معرفی رشته آموزش زبان انگلیسی (کد 2805) در مقطع دکتری:

به صورت کلی، رشته آموزش زبان یکی از محبوب ترین رشته های کشور است به شکلی که حتی داوطلبانی که در رشته های تاپ مثل رشته های فنی مهندسی تحصیل می کنند نیز به دلیل علاقه ای که به زبان دارند، این رشته را انتخاب می کنند. رشته آموزش زبان که در مقطع کارشناسی ارشد ـ دکتری با نام TEFL شناخته می شود یکی از گرایش های زبان انگلیسی می باشد. گرایش های دیگر آن، ادبیات انگلیسی و ترجمه می باشند که این دو گرایش به اندازه آموزش محبوب نیستند. متأسفانه افراد غیرمتخصص و بعضاً افراد متخصص درک صحیحی از رشته آموزش زبان ندارند طوری که خیلی از افراد فکر می کنند این رشته در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری صرفاً مطالعه زبان عمومی به صورت تخصصی تر است که این تصور کاملاً اشتباه است.

بنابراین اولین گام برای شناخت بهتر این رشته ارائه یک تعریف دقیق از این رشته است. رشته آموزش زبان یک رشته میان رشته ای است که از زبان شناسی، روانشناسی، جامعه شناسی، فلسفه و … اثر پذیرفته است و به مطالعه مباحثی همچون فراگیری زبان اول و دوم، آزمون سازی، تحلیل کلام، تهیه و تدوین مطالب درسی و تربیت معلم می پردازد. دوره دکتری این رشته بالاترین مقطع تحصیلی دانشگاهی است که در این رشته به اعطای مدرک می­ انجامد و مجموعه ای هماهنگ از فعالیت های پژوهشی و علمی است که برنامه آن با هدف تربیت نیروی انسانی متخصص برای کادر هیئت علمی دانشگاه ها به منظور تدریس سطوح مختلف رشته های زبان انگلیسی تهیه و تدوین گردیده است.

هدف از تحصیل رشته آموزش زبان انگلیسی (کد 2805) در مقطع دکتری:

هدف اصلی و کلی رشته آموزش زبان، همانطور که از نام آن پیداست، آماده ساختن و تربیت اساتید زبان انگلیسی است. بنابراین از فارغ التحصیلان این رشته انتظار می رود با مطالعه حیطه هایی چون تربیت مدرس، آزمون سازی و ارزشیابی، تهیه و تدوین مطالب درسی و… به معلمانی کاردان و مفید برای جامعه تبدیل شوند. اما این (تربیت مدرس زبان) را نمی توان هدف اصلی این رشته در مقطع دکتری نامید زیرا حداقل نود درصد کسانی که دارای مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد این رشته هستند دبیر و مدرس زبان می باشند؛ بنابراین اگر هدف تنها تدریس زبان باشد، دیگر نیازی به مطالعه در مقطع دکتری نیست.

یکی از اهداف اصلی کسانی که در مقطع دکتری آموزش زبان مطالعه می کنند جذب و استخدام به عنوان هیئت علمی دانشگاه است که این روزها با توجه به تعداد فارغ التحصیلان زیاد و نیاز به داشتن مقالات علمی زیاد یک فرایند نسبتاً دشوار است. هدف دیگر علاقه مندان به مطالعه مقطع دکتری آموزش زبان انجام پژوهش های علمی است. داوطلبان این رشته می توانند در حیطه هایی چون فراگیری زبان اول و دوم، آزمون سازی، تجزیه و تحلیل کلام، تهیه و تدوین مطالب درسی، ESP (انگلیسی برای اهداف ویژه)، جامعه شناسی زبان و… پژوهش های علمی انجام دهند که هر چه تعداد پژوهش ها و چاپ آنها در نشریات معتبر بیشتر باشد، شانس داوطلب برای دستیابی به هدف اول بیشتر خواهد بود.

یکی دیگر از اهداف مطالعه آموزش زبان در مقطع دکتری، تقویت دانش علمی، تهیه و تدوین مطالب درسی مناسب و درخور و حفظ و بالابردن جایگاه و شأن شغلی است. افراد می توانند با مطالعه در مقطع دکتری به تهیه و تدوین مطالب درسی بپردازند که هدفی بسیار بسیار دشوار است و نیازمند در نظر گرفتن فاکتورهای متعددی است که هر کسی جرئت نمی کند دنبال این هدف برود.

آینده شغلی و بازار کار مربوط به فارغ ­التحصیلان رشته آموزش زبان انگلیسی (کد 2805) در مقطع دکتری (اعم از شغل­ های دولتی و خصوصی و اجرایی):

با توجه به اینکه زبان انگلیسی، زبان بین المللی است و در نتیجه خیلی از مکاتبات و پژوهش های بین المللی به زبان انگلیسی انجام می شود و به دلیل اینکه خیلی از محصلان رشته های غیرزبان برای انجام تحصیلات تکمیلی و اپلای کردن به دانشگاه های خارجی نیاز به کسب مدرک معتبر در آزمون های بین المللی دارد، تقاضا برای یادگیری زبان بالاست که این امر به نوبه خود نیازمند معلمان و مدرسان زبان است. در نتیجه خیلی از فارغ التحصیلان رشته آموزش زبان چه در مقطع کارشناسی ارشد و چه دکتری، دبیر زبان می شوند و به تدریس درس زبان چه در مدارس و مؤسسات دولتی، آزاد و غیرانتفاعی و تدریس به صورت خصوصی در منزل، شرکت ها و دفاتر می پردازند.

تعدادی از فارغ التحصیلان دکتری عضو هیئت علمی دانشگاه می شوند که همانطور که قبلاً هم گفتیم فرایند نسبتاً دشواری است که دو علت دارد:

تعداد زیاد فارغ التحصیلان
الزام به داشتن مقالات علمی معتبر.
در نتیجه چند سال طول می کشد که خیلی از فارغ التحصیلان بتوانند عضو هیئت علمی دانشگاه شوند.

سایر مشاغلی که فارغ التحصیلان دکتری این رشته می توانند انتخاب کنند شامل این موارد هستند:

تدریس در دانشگاه ها به صورت حق التدریس
استخدام در شبکه های خبرگزاری معتبر مثل press TV
تأسیس مؤسسه های آموزش زبان
استخدام به عنوان سوپروایزر در مؤسسات آموزش زبان
به کارگیری در دوره های تربیت معلم (TTC)
استخدام در مؤسسات پژوهشی
استخدام به عنوان مترجم یا ویراستار
طراحی برنامه های آموزش زبان انگلیسی و همچنین تهیه و تدوین مطالب مناسب برای داوطلبان این رشته و سایر رشته ها

توضیحی در رابطه با تعداد کل واحدهایی که در مقطع دکتری رشته آموزش زبان انگلیسی (کد 2805) باید گذرانده شود (واحدهای تئوری و دوره مربوط به انجام رساله):

تعداد کل واحدهای درسی در این دوره 36 واحد است که 18 واحد درسی و 18 واحد هم رساله می باشد. دروس تخصصی: 10 واحد,دروس اختیاری: 8, واحد رساله: 18 واحد

ضمناً طول دوره 4 سال کامل می باشد که دو سال آخر مختص رساله می باشد. داوطلبان این دوره باید در انتهای ترم چهارم در آزمون جامع شرکت کنند که هدف از برگزاری آزمون جامع نشان دادن پتانسیل و توانایی داوطلب در انجام رساله دکتری است. در صورتی که داوطلبان در آزمون جامع نمره خوبی کسب نکنند، می توانند بار دیگر در این آزمون شرکت کنند. در صورتی که بار دوم نیز نتوانند نمره رضایت بخشی کسب کنند مجاز به ادامه تحصیل در دوره دکتری نمی باشند.

همچنین دانشجو باید در طول سال اول استاد راهنمای خود را انتخاب کند. در سال دوم باید پروپوزال خود را تحویل گروه دهد و در حضور حداقل 5 عضو هیئت علمی دانشگاه از پروپوزال خود دفاع کند. در جلسه دفاع، باید دو نفر از 5 نفر، عضو هیئت علمی از دانشگاه دیگری باشند. نهایتاً تا پایان ترم پنجم، دانشجو باید پروپوزال خود را ارائه دهد و از آن دفاع کند و ظرف چهار سال از دانشگاه فارغ التحصیل شود.